بودجه طراحی لباس بیماران زن از کجا می‌آید؟ | رانت دولت به واردکنندگان و تولیدکنندگان پوشاک حجاب

طراحی لباس بیماران زن در شرایطی که نظام سلامت عمومی در ایران با چالش‌ها و مشکلات بسیاری از جمله کمبود تخت‌های بیمارستانی و فرسوده شدن شدید بیمارستان‌ها و تجهیزات بیمارستانی روبه‌روست. موضوعی که انتقادات بسیاری را روانه ستاد امر به معروف کرده است.

اما نکته‌ای که در این میان چندان به آن توجه نشده سویه اقتصادی این ماجراست. اینکه گردش مالی آشکار و پنهان اقدامات حاکمیتی در زمینه پوشاک حجاب چقدر است و از کجا تامین می‌شود و سود آن به جیب چه کسانی می‌رود؟ این‌ها سوالاتی است که برای پاسخ به آن باید داده‌های را کنار یکدیگر قرار داد و بررسی کرد. چراکه آمارهای رسمی در این زمینه وجود ندارند.  

گردش مالی پوشاک حجاب چقدر است؟

طاهری آکردی دبیر ستاد امر به معروف گفته که «پوشش بیماران زن در اتاق‌های عمل در جامعه ما اکنون در شان زن مسلمان نیست.» او توضیح داده که ۱۲ مدل لباس جراحی اسلامی برای بیماران زن در اتاق عمل طراحی شده است تا حدود شرعی رعایت شود. هرچند که او نگفته که دقیقا چه شرکتی این لباس‌ها را طراحی کرده اما از همکاری سازمان تامین اجتماعی برای طراحی این لباس‌ها خبر داده است. بنابراین نخستین بخش هزینه این دست اقدامات که در تقابل با خواست عمومی جامعه است هزینه‌ طراحی و انجام این دست پروژه‌هاست. هزینه‌ای که سود آن قطعا به جیب طراحان تولیدکنندگان پوشاک حجاب می‌رود. هرچند گردش مالی پوشاک حجاب در ایران مشخص نیست اما بر اساس آمارهای رسمی و گزارش وضعیت اقتصاد جهان اسلامی در سال ۲۰۲۲، گردش مالی بازار مد و لباس حجاب در دنیا ۳۱۳ میلیارد دلار است و پیش بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۲۵ به ۳۷۵ میلیارد دلار برسد.

برای پی بردن به بزرگی این عدد کافی است توجه کنیم که کل پول بلوکه شدن ایران در کره جنوبی ۷ میلیارد دلار بود و میزان فروشی که سال گذشته دولت برای فروش نفت در بودجه پیش‌بینی کرده بود به ۲۶ میلیون دلار می‌رسید. از سوی دیگر بخش بزرگی از پوشاک حجاب و چادر وارداتی است و طبق اعلام اتحادیه بنکداران و طاقه‌فروشان پارچه فقط درصد آن تولید داخل است. حال باید توجه داشت که اگر از ۳‍۱۳ میلیارد دلار گردش مالی پوشاک بخش ناچیزی هم مختص ایران باشد سود این تجارت هزاران میلیاردی خواهد بود. نکته اینجاست که به طور مثال دبیر شورای فرهنگ عمومی در شهریور ۱۴۰۱ خبر داده که وادارت چادر به عنوان کالای ضروری تسهیل می‌شود. این یعنی واردات چادر با ارز دولتی انجام شود که عملا دادن رانت به واردکنندگان پوشاک حجاب است.

تخصیص رانت و حمایت از تولیدکنندگان پوشاک حجاب

تولید پوشاک حجاب در داخل نیز از جمله اقداماتی است که وزارت ارشاد و ستاد امر به معروف در دستور کار خود قرار دادند. به تازگی نیز عکسی از جلسه تولیدکنندگان «حوزه حجاب» در کاخ سعدآباد منتشر شد که سروصداهای زیادی به پا کرد. این تولیدکنندگان مدعی شدند که برای رقم زدن «اتفاقی بزرگ» گرد هم جمع شدند. به نظر می‌رسد حمایت‌هایی که دولت از واردکنندگان پوشاک حجاب می‌کند در داخل نیز به نوع دیگری وجود دارد و اخیرا بیشتر هم شده است. البته مشخص نیست که حمایت‌های مالی از این تولیدکنندگان چقدر و شامل چه مواردی است اما وجود کارگروه‌ها و نهادهای مختلف فعال در این حوزه برای آن‌ها منافع اقتصادی دارد. چراکه احتمالا ستاد امر به معروف و نهی نیز برای طراحی لباس بیماران زن سراغ همین تولیدکنندگان می‌رود. دبیر شورای فرهنگ عمومی نیز دو ماه پیش از راه‌اندازی سامانه طراحان خبر داد که جهت شناسایی و ساماندهی طراحان لباس ایجاد شده که از این طریق از ظرفیت صندوق هنر برای بیمه طراحان لباس و از ظرفیت موسسات برای آموزش و اعطای مجوز استفاده می‌شود.

ستاد امر به معروف چقدر بودجه می‌گیرد؟

ستاد امر به معروف و نهی از منکر سال گذشته ۱۲۵ درصد افزایش بودجه داشته و بودجه آن به ۱۲۶ میلیارد تومان رسیده است.   هرچند هنوز ردیف‌های بودجه ۱۴۰۳ منتشر نشده اما پیش‌بینی می‌شود که این ستاد باز هم افزایش بودجه داشته باشد. سال گذشته ابتدا دولت بودجه ۷۶ میلیارد تومانی برای این ستاد در نظر گرفته بود، اما مجلس آن را ۶۶ درصد افزایش داد. سوال اینجاست که این میزان بودجه‌ برای اقداماتی که رضایت عمومی را به شدت تضعیف می‌کند چه توجیهی دارد؟ آیت الله ایازی عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم درباره اقدام اخیر این ستاد گفته: «طراحی لباس عمل جراحی اسلامی در مقایسه با موضوعات مهم‌تر که در رساله‌ها علمیه آمده، خنده‌آور است. در اتاق عمل مباحثی وجود دارد که در قیاس با لباس عمل جراحی اسلامی، مسأله‌ای نیست. امروز در اخلاق پزشکی یا مسائل بهداشتی و درمانی اموری جدی وجود دارد که پزشکان و بیماران را مثل کمبود دارو، وسائل کمک پزشکی و مشکلات روابط میان بیمار و پزشک خسته و عاجز کرده است که این مسأله، چند صدم مسائل پزشکی است.»

در چنین شرایطی باید دید که ستاد امر به معروف چه واکنشی به نارضایتی جامعه از این دست اقدامات نشان خواهد داد.